Borstontsteking en verstopping

Wat zijn de symptomen. Hoe ontstaat een verstopping of ontsteking? Wat kun je eraan doen en hoe kun je het voorkomen?

Wat is het?

Een verstopping wil zeggen dat er een melkkanaal verstopt is. Meestal heb je dan een gevoelige of pijnlijke harde plek in de borst. De huid kan rood zijn en warm aanvoelen. Heb je daarnaast ook verhoging of koorts en een grieperig gevoel, dan heb je waarschijnlijk een borstontsteking.

Oorzaken

Een melkkanaal raakt meestal verstopt doordat de borst niet goed wordt geleegd tijdens het drinken of afkolven. Bijvoorbeeld doordat je baby niet goed aan de borst drinkt, of doordat het borstschild van je kolf te klein of te groot is.
Een melkkanaal kan ook verstoppen doordat de melk niet goed weg kan. Bijvoorbeeld door een te strakke beha of andere te strakke kleding, een vinger op de borst om het neusje vrij te houden of de banden van een babydrager of een rugzak.
Als je tepelkloven hebt, is het risico van een borstontsteking groter. Via de kapotte huid van de tepel kan een bacterie in de borst komen. Door de pijnlijke tepels lukt het voeden vaak ook minder goed, wat de kans op een verstopping ook weer vergroot.

Behandeling

Merk je dat je last hebt van rode plekken op de borst of een harde, zere plek in de borst? Heb je een lamlendig gevoel en eventueel verhoging (tot 38,5 ºC)? Pas dan een of meer van onderstaande maatregelen toe om erger te voorkomen:

Gebruik een ontstekingsremmer (in overleg met de huisarts): een ontstekingsremmer gaat zwelling en ontsteking tegen en bevordert zo de doorstroming in de borst.
Vaak voeden (iedere twee uur als het kan).
Zorg dat je goed aanlegt.
Zorg dat de aangedane borst zo leeg mogelijk is, zonder de andere borst te vol te laten.
Als (vaker) voeden niet lukt, kolf de borst dan zo leeg mogelijk.
Pas warmte toe voorafgaand aan de voeding voor een betere melkstroom.
Tijdens en tussen de voedingen door kun je de aangedane plek masseren en ook daarbij warmte toepassen. Sommige moeders gebruiken de achterkant van een elektrische tandenborstel om de pijnlijke plek mee te masseren.
Draag geen knellende beha of andere knellende kleding.
Controleer of je een melkblaar hebt en behandel deze zo nodig.
Geef bij iedere voeding eerst de aangedane borst.
Als het opwekken van de toeschietreflex aan de aangedane borst erg pijnlijk is, leg je baby dan aan de andere borst aan en wissel van borst na het toeschieten van de melk.
Pas borstcompressie toe om de melkstroom te bevorderen.
'Hang' over je kind heen en voed op die manier, de zwaartekracht kan helpen de verstopping op te lossen.
Na de voeding eventueel afkolven met een kolf of met de hand als de borst niet goed leeg is.
Na de voeding koude kompressen om pijn en ontsteking remmen.
Is de mogelijke oorzaak het niet goed (kunnen) afkolven? Ga dan na of je je kolf wel goed gebruikt en of je wel de goede maat borstschild hebt.

Stoppen met borstvoeding geven?

Als je plotseling stopt met voeden, blijft de melk in de borsten en wordt de ontsteking erger. Ook het risico van een borstabces wordt daarmee vergroot. Wil je toch stoppen, doe dat dan als je weer beter bent.

Lecithine

Hoewel niet wetenschappelijk bewezen, hebben sommige moeders goede ervaringen met een dagelijkse inname van twee eetlepels (3,6 - 4,8 gram) lecithine. De lecithine zou helpen om de verstoppingen sneller op te lossen. Vooral moeders met steeds terugkerende verstoppingen zeggen hier baat bij te hebben.

Huisarts

Wordt de verstopping of ontsteking binnen 8 tot 24 uur niet beter of zelfs erger, ondanks genoemde maatregelen? Neem dan contact op met je huisarts. Waarschijnlijk zal deze je een antibioticum voorschrijven. Vertel altijd dat je borstvoeding geeft, zodat je een antibioticum krijgt voorgeschreven dat samengaat met borstvoeding.

Voorkomen

Een verstopt melkkanaal en een borstontsteking hebben altijd een oorzaak. Ga bij jezelf na wat die oorzaak zou kunnen zijn. Je kunt ook bellen of mailen met een LLL-leidster. Als je de oorzaak achterhaalt en op de juiste manier ingrijpt, ben je sneller genezen en kun je herhaling voorkomen.