Borstontwikkeling bij jonge meiden

Vraag

Ik heb een dochter van elf jaar. Het afgelopen jaar is ze duidelijk een groeispurt aan het maken.  Mijn dochter heeft sinds kort gevoelige tepels en een pril begin van borstontwikkeling. Ik kan me niet herinneren dat die vroege ontwikkeling pijnlijk was. Kunt u daar iets meer over vertellen? Ook vraag ik me af er een relatie is met het feit dat ik ons jongste kind nog borstvoeding geef?

Antwoord

De puberteitsontwikkeling begint bij meisjes gemiddeld zo rond het elfde jaar met een versnelde lengtegroei. Binnen enkele maanden wordt deze lengtegroei gevolgd door de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken, waaronder de borstontwikkeling. In de borstontwikkeling worden vijf stadia (ontwikkelingsstadia volgens Tanner) onderscheiden.

Stadium 1: prepuberale stadium waarbij nog geen sprake is van enige borstontwikkeling. Stadium 2: eerste groei van de klierschijf, waardoor deze goed voelbaar wordt onder de tepelhof.
Stadium 3: ontwikkeling van een lichte welving van de borsten, waarbij de borsten kegelvormig worden en de klierschijf zich verder ontwikkelt
Stadium 4: de tepelhof verheft zich tijdelijk boven het niveau van de borst.
Stadium 5: de borst bereikt het ‘volwassen stadium’: de borst is bolvormig en de tepelhof is niet meer verheven. Meestal wordt dit stadium bereikt ongeveer twee jaar na de eerste ontwikkeling van de klierschijf. Het bereiken van dit stadium valt in de regel samen met de eerste menstruatiebloeding.

Het is goed mogelijk dat een meisje, dat duidelijk begonnen is met haar puberteitsontwikkeling, gevoelige borsten heeft als gevolg van de groei van het borstklierweefsel. Dit is vergelijkbaar met de pijnklachten die vrouwen melden in de dagen voor de menstruatie of juist rondom de eisprong. Overigens heeft niet ieder meisje of vrouw dergelijke pijnklachten.  De vraag of er een verband is tussen de pijnklachten en de borstgevoede baby is niet eenvoudig te beantwoorden. Vrouwen die eerder borstvoeding hebben gegeven melden soms dat ze in de nabijheid van jonge (borstgevoede) babies, opnieuw ‘de melk voelen toeschieten’. Mogelijk speelt iets dergelijks ook bij dit meisje nu ze een vrouw aan het worden is.

Vraag

Mijn dochter van nu zestien jaar is sinds haar veertiende regelmatig ongesteld en lijkt haar volwassen lengte ongeveer bereikt te hebben. Het verbaast me wel dat ze nog maar zulke kleine borsten heeft. Mijn borsten waren, uiteraard voor ik zwanger werd, toch wel wat groter.

Antwoord

De ‘volwassen borst’ aan het einde van de puberteitsontwikkeling is nog lang niet uitgegroeid. Tijdens elke menstruatiecyclus ontwikkelen de melkkanalen zich verder onder invloed van het hormoon progesteron. Pas rond het 35ste levensjaar groeien de borsten niet meer verder. De borsten ontwikkelen zich overigens pas tijdens de eerste zwangerschap tot volledige functionaliteit, namelijk het vermogen om melk te produceren.